Thái Lan đang đối mặt với thách thức lớn từ thị trường vape chợ đen, nơi các sản phẩm bất hợp pháp và không kiểm soát được bày bán, đôi khi ngay cả cho trẻ vị thành niên. Các chuyên gia kiểm soát thuốc lá đã báo động về xu hướng “Toy Pods” – những thiết bị vape được thiết kế giống như nhân vật hoạt hình để thu hút học sinh và sinh viên.
Thị trường chợ đen cho thuốc lá điện tử bất hợp pháp phát triển mạnh mẽ, thường không có hạn chế về độ tuổi. Điều này được cho là kết quả của lập trường cứng rắn của Thái Lan đối với vape và sự thiếu quy định quản lý sản phẩm vape.
Một cuộc khảo sát năm 2019 tại Diễn đàn toàn cầu về nicotine đã xếp Thái Lan là quốc gia ít thân thiện nhất với vaper, sau Úc. Thái Lan áp dụng lệnh cấm nhập khẩu, xuất khẩu, bán và sở hữu sản phẩm vape từ tháng 11/2014, với hình phạt nặng nề cho vi phạm.
Năm 2021, Bộ trưởng Kinh tế và Xã hội Kỹ thuật số, Chaiwut Thanakamanusorn, đã bày tỏ mong muốn hợp pháp hóa bán thuốc lá điện tử, coi đó là giải pháp thay thế an toàn hơn cho người hút thuốc. Ông cũng nhấn mạnh lợi ích cho người trồng thuốc lá địa phương và Cơ quan Thuốc lá Thái Lan nếu ngành công nghiệp này chuyển đổi sang bền vững và an toàn hơn.
Tuy nhiên, Bộ Y tế vẫn ủng hộ lệnh cấm, với lập luận rằng việc tiếp tục cấm vape sẽ bảo vệ người không hút thuốc và trẻ em. Bộ trưởng Y tế Công cộng, Anutin Charnvirakul, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của lệnh cấm, dù có những phản đối từ Asa Saligupta, Giám đốc ECST, người cho rằng hợp pháp hóa và quy định vape sẽ kiểm soát tốt hơn việc hút thuốc lá điện tử trong giới trẻ.
Bộ ý tế vẫn quyết ủng hộ lệnh cấm đối với vape
Sự gia tăng của vape hình đồ chơi, đặc biệt là ở học sinh tiểu học, là một vấn đề đáng lo ngại. Các nhà sản xuất đang nhắm mục tiêu đến người trẻ tuổi thông qua quảng cáo trên mạng xã hội và cửa hàng gần trường học. Các nhà chức trách đã xác định 70 cửa hàng vape gần các trường học và đại học ở Bangkok và đề xuất hành động pháp lý để hạn chế sự lây lan của thuốc lá điện tử.
Tiến sĩ Vijj Kasemsup từ TRC kêu gọi duy trì lệnh cấm và thực thi mạnh mẽ hơn, trong khi Asa Saligupta tin rằng quản lý và quy định sẽ cung cấp bảo vệ tốt hơn cho người tiêu dùng và giới trẻ. Điều này cho thấy sự phân chia ý kiến về cách tiếp cận tốt nhất để giải quyết vấn đề vape ở Thái Lan.
Các loại Pods có vỏ là các nhân vật hoạt hình dễ thương và được làm thu nhỏ giống như là các loại đồ chơi hoặc giống như các loại thức ăn
Thảo luận về sự tràn lan của “Toy Pods” nói trên, Srirach Lapyai, quản lý dự án tại Trung tâm Quản lý Kiến thức và Nghiên cứu Kiểm soát Thuốc lá (TRC), nhấn mạnh rằng các nhà sản xuất vape đang sản xuất vape giống với các nhân vật hoạt hình nổi tiếng hoặc mô hình thu nhỏ dễ thương của các mặt hàng khác nhau như đồ chơi, thực phẩm hoặc dụng cụ văn phòng phẩm. Những sản phẩm này được cho là chứa nồng độ nicotine tổng hợp lên đến 5% và có khả năng cung cấp lên tới 15.000 hơi hút.
Đã có báo cáo rằng sự gia tăng của vape hình đồ chơi đã trở nên phổ biến ngay cả ở học sinh tiểu học, điều này tất nhiên là rất đáng báo động. Nhiều học sinh lớp một đã được phát hiện mang theo các thiết bị này, do thiết kế ống ngậm của chúng giống như những bức tượng thu nhỏ dễ thương, thường gây khó trong việc xác định chúng là thuốc lá điện tử.
Giám đốc TRC, Tiến sĩ Vijj Kasemsup, lưu ý rằng các nhà sản xuất vape thế hệ mới này đặc biệt nhắm mục tiêu đến những người trẻ tuổi bằng cách thành lập các cửa hàng và tung ra các chiến dịch quảng cáo trên các nền tảng truyền thông xã hội phù hợp với sở thích và lối sống của những người trẻ. Một báo cáo gần đây đã xác định 309 nhà cung cấp trực tuyến bán thuốc lá điện tử bất hợp pháp thông qua các kênh truyền thông xã hội như X, Facebook và Instagram từ tháng Giêng đến tháng Hai.
Các nhà chức trách Thái Lan đã xác định được 70 cửa hàng vape nằm cách các trường học và đại học ở Bangkok trong vòng 500 mét. Các đề xuất hành động pháp lý chống lại các cơ sở này nhằm thiết lập một cơ chế an toàn để hạn chế sự lây lan của thuốc lá điện tử trong sinh viên và thanh thiếu niên.
Cố chấp theo đuổi một phương án đang thất bại ê chề
Tiến sĩ Kasemsup tiếp tục nhấn mạnh về những tác động tiêu cực của nicotine từ thuốc lá điện tử đối với sức khỏe của trẻ em. Ông kêu gọi chính phủ Thái Lan không chỉ duy trì lệnh cấm vape và nhập khẩu, mà còn tăng cường thực thi pháp luật chống lại việc sử dụng các sản phẩm này. Ông cho rằng, việc thực thi mạnh mẽ hơn sẽ ngăn chặn sự lây lan của thuốc lá điện tử, đặc biệt là trong giới trẻ.
Tuy nhiên, Asa Saligupta, Giám đốc ECST, lại có quan điểm khác. Ông tin rằng việc hợp pháp hóa và quy định chặt chẽ sẽ cung cấp một giải pháp hiệu quả hơn trong việc kiểm soát việc sử dụng thuốc lá điện tử, đồng thời bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng và giới trẻ. Ông Saligupta nhấn mạnh rằng, việc hợp pháp hóa sẽ giúp chống lại thị trường chợ đen và đảm bảo rằng các sản phẩm vape tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn.
Cuộc tranh luận giữa việc duy trì lệnh cấm và hợp pháp hóa vape tiếp tục là một vấn đề gây chia rẽ ở Thái Lan, với các ý kiến trái chiều từ các chuyên gia y tế và những người ủng hộ việc giảm thiểu tác hại của thuốc lá. Điều này phản ánh sự phức tạp của vấn đề và cần có một cách tiếp cận cân nhắc kỹ lưỡng để tìm ra giải pháp tốt nhất cho sức khỏe cộng đồng và quyền lợi của người tiêu dùng.
Nguồn: The Repercussions of Thailand’s Vape Ban
Dịch thuật: Vapestreet