Quản Lý Thuốc Lá Thế Hệ Mới: Đánh Thuế Là Giải Pháp?

Tại tọa đàm “Đề xuất chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới” trên Truyền hình Quốc hội vào ngày 24/9, ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự – Kinh tế, Bộ Tư pháp, đã nêu lên cần thiết phải quản lý thuốc lá nung nóng (TLNN) theo quy định hiện hành, căn cứ vào Luật Đầu Tư và Nghị định 67/2013/NĐ-CP.

Thuốc lá nung nóng: Sản phẩm thuốc lá thực thụ

Theo các đại biểu, TLNN rõ ràng là sản phẩm thuốc lá vì được sản xuất từ nguyên liệu thuốc lá tự nhiên, khác với thuốc lá thế hệ mới. Ông Hải nhấn mạnh rằng nếu coi TLNN là thuốc lá, thì nó đủ điều kiện để quản lý dưới Luật Đầu tư. Đồng thời, hệ thống pháp luật hiện có, bao gồm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và các nghị định liên quan, đã hoàn thiện cho việc quản lý các loại thuốc lá, bao gồm TLNN.

Ông đề xuất việc sử dụng tem nhãn để phân biệt các sản phẩm thuốc lá hợp pháp và xử lý những sản phẩm không đạt tiêu chuẩn.

Tác động của thuế đến tiêu dùng thuốc lá

Bà Hoàng Thị Thu Hương từ Bộ Y tế cho biết, tăng thuế thuốc lá là một biện pháp hiệu quả để giảm tiêu dùng và tăng ngân sách nhà nước. Dự báo, nếu thuế thuốc lá tăng 10%, tỷ lệ sử dụng thuốc lá có thể giảm từ 5-8%.

Khả năng quản lý nhà nước đối với thuốc lá mới

Bà Nguyễn Quỳnh Liên, đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, khẳng định rằng bộ máy quản lý hiện có đủ năng lực để kiểm soát TLNN. Ông Hải cũng bày tỏ rằng nếu có quy định quản lý tương tự như thuốc lá truyền thống, chúng ta có thể tận dụng kinh nghiệm và nguồn lực hiện có.

Thách thức trong chính sách quản lý

Tuy nhiên, hiện vẫn có sự không thống nhất giữa các bộ về cách quản lý thuốc lá mới, gây chậm trễ trong việc hoàn thiện chính sách. Theo TS. Nguyễn Minh Phong, không giám sát tốt sản phẩm thuốc lá mới có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Các quốc gia như Nhật Bản đã cho thấy sự chuyển dịch từ thuốc lá điếu sang TLĐT, với tỷ lệ người sử dụng thuốc lá giảm mạnh nhờ các chính sách quản lý hợp lý.

Tổng kết

Việc quản lý thuốc lá nung nóng (TLNN) đang trở thành một thách thức lớn trong chính sách y tế công cộng của Việt Nam. Các ý kiến tại tọa đàm nhấn mạnh rằng TLNN cần được công nhận là sản phẩm thuốc lá và phải được điều chỉnh theo các quy định hiện hành, bao gồm Luật Đầu tư và các nghị định liên quan. Cơ sở pháp lý hiện có đã đủ để triển khai quản lý hiệu quả, đồng thời việc áp dụng thuế cũng là một giải pháp hữu hiệu nhằm giảm tiêu dùng và tăng ngân sách.

Tuy nhiên, sự không thống nhất giữa các bộ ngành về cách tiếp cận và quản lý thuốc lá mới là một trở ngại cần khắc phục. Để đảm bảo sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững, cần có một chiến lược quản lý đồng bộ, hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng. Chỉ khi thực hiện được điều này, Việt Nam mới có thể kiểm soát tốt thị trường thuốc lá thế hệ mới, từ đó bảo vệ sức khỏe người dân và hướng tới một môi trường sống lành mạnh hơn.